In maart 2010 werd de Nederlandse Moslim Omroep failliet verklaard. In de jaren ervoor verschenen er regelmatig verhalen in de media over wanbeleid, ruzie, fraude en grensoverschrijdend gedrag. De ervaren podcastmaker Jair Stein zat vaak in de stoptrein naar Hilversum met medewerkers van die omroep en wist dat er allerlei rare dingen gebeurden. Maar toen hij besloot om een podcastserie te maken over de opkomst en ondergang van de omroep, kon hij niet bevroeden dat hij er samen met Jan Maarten Deurvorst en Huda Rais drie jaar mee bezig zou zijn. Ze spraken meer dan 150 betrokkenen en spitten duizenden pagina’s aan documenten door. Het resultaat is een podcast van in totaal negen afleveringen die ook nog eens meer dan een uur duren.
Er was ook nogal wat aan de hand bij de NMO: al vanaf de oprichting in 1993 was er achter de schermen een richtingenstrijd gaande, want de islamitische gemeenschap in Nederland is allesbehalve een homogene groep. In 1997 werd Frank William directeur, tien jaar later werd hij eindelijk ontslagen. Een groot deel van de podcast gaat over wat hij in dat decennium allemaal uitspookte: machtsmisbruik, seksuele intimidatie, driftbuien, het bedreigen van een medewerker met een honkbalknuppel. Uiteindelijk werd hij veroordeeld voor fraude met facturen en omroepsubsidies. Zijn schrikbewind voerde zover dat veel betrokkenen er tot op de dag van vandaag niet over willen praten. Anderen blijken te lijden aan selectief geheugenverlies. Gelukkig blijven er genoeg mensen over die (na veel overredingskracht) wel voor de microfoon van Onaantastbaar wilden verschijnen, en hun verhalen zijn bij vlagen verbijsterend.
Het is de verdienste van de makers dat het meer dan een volle werkdag interessant blijft om te luisteren naar de perikelen van een omroep met een uurtje tv-zendtijd per week en een bullebak als directeur. Ze geven een inkijkje in hun eigen proces en laten de vele verschillende personages op een handige manier tot leven komen, zodat je als luisteraar goed blijft volgen wat er allemaal in die slangenkuil gebeurde. Ondertussen laten ze zien welke maatschappelijke mechanismen er aan het werk waren, zoals de krampachtige manier waarop er in Nederland in die tijd met de islam werd omgegaan en ons totaal versnipperde omroepsysteem. De bredere verhalen over een giftige werksfeer in Hilversum kwamen pas jaren later naar boven, maar Onaantastbaar laat zien hoe zoiets tot stand kan komen.
Tien jaar lang werd de Nederlandse Moslim Omroep (NMO) geleid door een man die te boek stond als een goedlachse, liberale moslim. Tegelijk gingen er verontrustende verhalen rond over de omroepdirecteur: over machtsmisbruik op de werkvloer, fysieke en seksuele intimidatie en fraude met omroepgeld. In Onaantastbaar gaan we op zoek naar wat er waar is van alle verhalen. Wat gebeurde er precies op de werkvloer? Werd de omroepdirecteur beschermd en zo ja, door wie? En hoe verging het de medewerkers?
Onaantastbaar is een negendelige podcast van Jair Stein, Jan Maarten Deurvorst en Huda Rais. De serie is gemaakt in opdracht van de NTR voor NPO Radio 1 en kwam tot stand met steun van het NPO-fonds, Het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten en de Stichting Democratie en Media.
Op maandag 8 augustus 2005 om 14.00 uur ‘s middags komt een van de NMO-redacteuren zijn persoonlijke spullen ophalen van de redactie. Hij heeft nieuw werk gevonden, wil afscheid nemen van zijn collega’s en heeft nog wat Zappa-cd’s liggen bij zijn bureau. Maar eenmaal aangekomen, treft hij een woedende Frank William aan, die eist dat hij onmiddellijk vertrekt. Niet veel later loopt de omroepdirecteur naar zijn auto om een honkbalknuppel te halen.
Onaantastbaar is een 9-delige podcast van Jair Stein, Jan Maarten Deurvorst en Huda Rais van de NTR voor NPO Radio 1.
Eindredactie: Ottoline Rijks
Muziek: Daan Hofman met aanvullende muziek van Blue Dot Sessions
Mixage: Arno Peeters
Stemacteur: Lotte van Gaalen
Illustratie: Odilo Girod
Deze serie kwam tot stand met steun van het NPO-fonds, Het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten en de Stichting Democratie en Media.
Heb je meer informatie over deze zaak of wil je reageren op wat je hebt gehoord, stuur ons een mail op het mail-adres: onaantastbaar@ntr.nl
Dank aan alle mensen die ons hielpen met de Woo-aanvragen en de zoektocht naar vertrouwelijke documenten: Tim Staal en Lisette Hamming van SPOON, Professor Dr. Jurgens, Roger Vleugels, Bas van Beek van Follow the Money en Richard van den Belt. Dank ook aan Eric Arends, Saïda Derrazi, Alexine van Olst en Jennifer Pettersson voor het meeluisteren en voor alle adviezen.
En dank aan alle mensen van wie we de naam niet mogen noemen, maar die van onschatbare waarde waren om dit verhaal compleet te krijgen.
